Dolgu Estetik,
Kompozit Lamina,
Inley, Onley

Gülüşümüzü oluşturan yapılardan en önemlisi olan dişlerimiz, zaman içerisinde çürüme, kırılma ve zedelenme gibi nedenlerle hasar görebilmektedir. Diş dolgusu, dişte çeşitli sebeplerle oluşmuş madde kayıplarını düzeltmek için kullanılan bir tedavi şeklidir. Dişlerimizde oluşan bu hasarlar tedavi edilmekte ve uygun diş dolgusu malzemeleri ile onarılmaktadır.

Son yıllarda diş hekimliği alanında yaşanan teknolojik ve bilimsel gelişmeler kapsamında estetik(kompozit) dolgu maddeleri hayatımıza girmiştir. Popülerliği hızla artan bu diş dolgusu malzemeleri sayesinde, dişlerde daha güzel ve estetik bir görüntü oluşturan, estetik diş dolgusu tedavisi giderek öne çıkmaya başlamıştır. dolguların kullanım sebepleri, çürükler, travmalar sebebiyle diş üzerinde oluşan madde kayıpları veya estetik ihtiyaçlardan kaynaklanabilirler.

Bu sebeplerden meydana gelen dolgu ihtiyaçları, diş hekimliği için özel olarak kullanılan dolgu malzemeleri ile giderilirler. Dişlerde oluşan madde kayıplarının yerine, şekline, büyüklüğüne ve hastanın yaşına göre çeşitli ve farklı özelliklere sahip dolgu malzemeleri kullanılabilir.

Estetik diş dolgusu tedavisi, daha doğal bir diş görünümü sağladığından dolayı, öncelikli olarak tercih edilen bir uygulama haline gelmiştir. Beyaz dolgu olarak da adlandırılan estetik dolgular, hem ön hem de arka dişlerde uygulanabilmekte ve dışarıdan bakıldığında ağızda bir dolgunun varlığı anlaşılmamaktadır. Estetik bir görüntü sağlaması kadar sağlam bir yapıya da sahip olan bu dolgular, günümüzde yaygın bir şekilde kullanılmaktadır.

Estetik dolgu, bir şekilde hasar görmüş(kırık, çatlak, çürük vb.) ya da estetik açıdan iyi bir görünüme sahip olmayan dişlerde (kısa dişler, dişler arası açıklık, dişlerde şekil bozukları, rengi bozulmuş dişler vb.), çok az ya da hiç aşındırma yapmadan, diş yüzeyinin kompozit dolgu maddeleriyle kaplanarak, kişinin estetik, doğal ve güzel bir gülüş tasarımına sahip olması için yapılan bir uygulamadır.

Estetik dolgunun rengi, kişinin diş rengine uyumlu olarak hazırlanır. Böylece estetik dolgu işlemi sonrası, yapılan dolgu ve doğal dişi birbirinden ayırt etmek neredeyse imkânsız hale gelir. Böylece dişlerinize ve gülüşünüze son derece doğal ve estetik bir görünüş kazandırılır. Kompozit dolgular estetik bir görüntü sağlamasının yanında, oldukça sağlam oldukları için dişlerin fonksiyonel bir şekilde kullanılmasına da olanak sağlarlar.

Kimler Estetik Diş Dolgusu Yaptırabilir?

Estetik dolgu, diş tedavisi ve diş estetiği kapsamında geniş çaplı bir uygulama imkanına sahip olup neredeyse hemen hemen herkese uygulanabilir. Bu kapsamda;

• Özellikle ön dişlerinde ayrık diş yapısına sahip olanlar(diastema)

• Ön ve arka dişlerinde çürük ve kırık dişe sahip olanlar

• Zamanla farklı nedenlerle diş renginde sararma olanlar

• Daha güzel ve genç bir gülüş estetiği için diş boylarını uzatmak isteyenler

• Hafif şekilde diş çarpıklığı olanlar

• Diş mine tabakası gelişimi zayıf olanlar(Mine hipoplazisi)

• Daha estetik ve doğal bir gülüşe sahip olmak isteyenler bu uygulamayı yaptırabilirler.

Amalgam tip dolguların ağır metal içermeleri, ağızda çirkin bir görüntü oluşturmaları ve diş estetiğini bozmaları gibi nedenlerden dolayı, estetik diş dolgusu uygulaması ortaya çıkmıştır. Bu uygulamayı günümüzde cazip kılan nedenler;

• Estetik diş dolgusunun, kişinin doğal diş rengine ve şekline uygun bir şekilde yapılabilmesi,

• Estetik diş dolgusu uygulamasıyla, kompozit dolgu ve doğal dişin birbirinden ayırt edilemeyecek derecede aynı yapıda olması,

• Dışarıdan bakıldığında, diş ve dolgunun birbirinden ayırt edilememesi,

• Estetik diş dolgularının güzel bir görüntü sağlamalarının yanında, son yıllardaki teknolojik gelişmeler sonucunda, oldukça sağlam, dayanıklı ve uzun ömürlü olmaları

• Zaman kaybı olmadan, kısa sürede ve zahmetsizce yapılabilmesi ve sonuçların hemen görülebilmesi

• Güzel bir gülüş estetiği ve sağlıklı bir diş yapısının aynı anda elde edilmesi

• Ağız içindeki tüm dişlere uygulanabilmesi

Estetik Diş Dolgusu Nasıl Yapılır?

Estetik diş dolgusu son derece kolay ve basit bir uygulama olup, hasta açısından da çok büyük zorlukları yoktur. Bir günde ve tek seferde ciddi bir acı ve ağrı duymadan tamamlanabilen bir işlemdir. Estetik diş dolgusu uygulaması sırayla şu şekilde gerçekleştirilir:

• Uygulama yapılacak bölge lokal anestezi ile uyuşturulur.

• Estetik diş dolgusu yapılacak, çürük veya hasarlı diş ya da dişler temizlenir ve daha sağlıklı bir duruma getirilir.

• Estetik diş dolgusunun rengi, renk skalası yardımı ile diş rengine en uygun olacak şekilde belirlenir.

• Estetik diş dolgusunun daha iyi tutunmasını sağlamak için diş şekillendirilir.

• Estetik diş dolgusunun dişe daha güçlü bir şekilde tutunması için, kavite üzerinde yüzey alanını genişletmek amacıyla, bizotaj uygulaması yapılır.

• Ön dişlerde, diş yüzeyi pürüssüzleştirilerek ardından diş dolgu malzemesinin dişe yapışmasını sağlayan bonding işlemi gerçekleştirilir. Arka dişlerde ise belirlenen renkte hazırlanan kompozit dolgu malzemesi, açılan diş boşluklarına yerleştirilir.

• Estetik dolgunun daha sağlam olmasını ve istenen sertliğe ulaşmasını sağlamak amacıyla her defasında ışın uygulaması yapılır.

• Estetik diş dolgusunda gerekliyse, çıkıntı ve fazlalıklar düzeltilir ve estetik dolgu pürüzsüz hale getirilir.

• Tüm bu işlemler bittikten sonra, dişler cilalama işlemi ile parlatılır ve işlem tamamlanır.

Böylece bir kaç günde bir veya iki seansta, çok fazla zahmete girmeden estetik dolgu yaptırılabilir ve mükemmel bir gülüş elde edilir.

Estetik Diş Dolgusunun Farklı Çeşitleri Var mıdır?

Farklı uygulama teknikleri olan, birden fazla estetik diş dolgusu çeşitleri vardır. Estetik dolgu yapılacak dişin, ön ya da arka diş olması durumuna göre, tercih edilen estetik dolgu yöntemi farklılaşabilmektedir.

Bonding Uygulaması

• Ön diş dolgusu için en çok tercih edilen estetik yöntemi, bonding uygulamasıdır. Bu uygulama tüm dişlere uygulanabilir. Ancak genellikle ön dişler için daha fazla tercih edilmektedir. Bireylerin ön dişlerindeki boşlukları ve hafif şekilde olan çarpıklıkları düzelttirebilecekleri en iyi estetik yöntem, ön diş dolgusu(bonding) yöntemidir.

• Bonding estetik diş dolgu uygulaması, tek seferde ve kısa süre içerisinde gerçekleştirilebilen bir tedavi türüdür. Bu tedavide; dişin doğal rengi, uygulama yapılmayacak dişlerin rengi, diş ve diş eti renk uyumu dikkate alınarak uygun renk seçimi gerçekleştirildikten sonra, dişlerin mevcut durumuna bakılır. Dişlerde preperasyon uygulaması gerçekleştirilir. Uygulanacak kompozit dolgu malzemesi (estetik dolgu malzemesi), dişlerin üzerine katmanlar halinde yerleştirilerek uygulamaya başlanır. Gerekli düzeltmeler yapılır ve son olarak polisaj işlemi uygulanarak işlem tamamlanır.

• Bu uygulamamanın çok başarılı olmasının ve çok sık tercih edilmesinin ana sebebi, kullanılan kompozit dolgu maddesinin doğal dişe sağlamlık, renk, görüntü anlamında çok fazla benzer özellikler gösterebilmesi özelliğidir. Bu uygulama gülüş tasarımı tedavisinde oldukça sık kullanılmaktadır.

Onley ve Inley Uygulaması

• Toplumda porselen dolgu olarak da bilinen ve çoğunlukla arka dişlere uygulanan, porselen seramik dolgu malzemesinin kullanıldığı estetik diş dolgusu yöntemidir. Bu yöntem, normal dolgu işlemi yapılmasının zor olduğu, diş çürüğü nedeniyle dişin yapısında aşırı kaybın yaşandığı dişler üzerinde uygulanır. Inley ve onley estetik diş dolgusu yöntemi, normal dolgu ve diş kaplama arasında bir tedavi çeşididir. Dişte kaplamayı gerektirecek kadar kaybın olmadığı, ancak normal dolgu yapmak için fazla büyük ve riskli olduğu durumlarda uygulanan bir yöntemdir.

• Bu iki dolgu çeşidi arasındaki fark, uygulandıkları diş alanı ve dişteki kaybın büyüklüğü ile ilgilidir. İnley diş dolgusu, dişin belirli bir yüzeyinde oluşan hasarın onarımında kullanılır. Normal diş dolgusuna benzer ve dişin çiğneme tepeciklerini(tüberkül) içermeyecek şekilde, sadece bu tepecikler arasında oluşan diş doku kayıplarının tedavi edilmesinde kullanılır. Dişteki boşluk tamamen doldurularak tedavi tamamlanır.

• Onley diş dolgusu ise, dişin çiğneme tepeciklerini de kapsayacak şekilde uygulanan tedavi yöntemidir ve inley dolgudan daha kapsamlıdır. Bu iki dolgu da, doğrudan diş hekimi tarafında hemen uygulanamaz. Bu estetik dolgular, dişin yapısına ve diş kaybının boyutuna göre, özel ölçümlerin ardından laboratuarda üretildikten sonra dişlere uygulanır.

• İnley/onley diş dolgusu çeşitleri, bonding uygulaması kadar hızlı olan bir tedavi çeşidi değildir. Bu dolgular, alınan diş ölçülerine göre laboratuarda üretildikleri için tedavi iki seans sürebilmektedir.

• İnley/onley diş dolgusu yöntemlerinde, ilk randevuda, normal diş dolgusundaki gibi dişin çürük kısmı temizlenir. Kanal tedavisi yapılır. Ardından diş ve onun çevresinin ölçüsü, dijital modellemeyle ya da macun gibi bir malzeme ile alınır. Geçici dolgu ile diş kapatılır. Alınan ölçüler laboratuara gönderilir ve dolgular hazırlanır. İkinci randevuda geçici dolgu çıkarılır ve inley/onley dolgunun denemesi yapılır. Ardından cilalanarak dişe yapıştırılır.

• İnley/onley diş dolgusunun avantajları, daha güçlü ve uzun ömürlü olmaları, normal ağız bakım uygulamaları dışında ekstra bir bakıma ihtiyaç göstermemeleri, doğal diş yapısının mümkün olduğunca korunması, aşınmaya karşı diğer dolgulara göre daha dayanıklı olmalarıdır.

• Bu estetik diş dolgusu tedavisiyle, dişlerin estetik bir görüntü kazanmasının yanında, dişlerin işlevsel yapısı da yeniden kazandırılarak, ağız sağlığı açısından da önemli bir tedavi yapılmış olur.

Estetik Diş Dolgusu İşleminden Sonra Nelere Dikkat Edilmelidir?

• Tedavi işleminden sonra, ağızda anestezi etkisi ile uyuşukluk olması sebebiyle, çiğneme ile dil ve dudak ısırılması gibi durumların önüne geçmek için, dolgudan sonra yemek 2 saat kadar yenilmemelidir. Gerekli ise sadece sıvı ya da yumuşak gıdalar tercih edilmelidir.

• Tedavi sonrası diş hassasiyeti geliştiği için asitli, sıcak ve soğuk içeceklerden sakınılmalıdır.

• Dolguda parçalanma ve kırılmaya sebep olacak aşırı sert ürünlerden kaçınılmalıdır.

• Ağız bakımına özen gösterilmelidir.

• Özellikle ön diş dolgusu (bonding) uygulaması yapılmışsa, birkaç gün dolguda renklenmeye neden olabilecek çay, sigara ve kahve gibi şeylerden uzak durulmalıdır.

Kompozit Dolgu Hakkında Sık Sorulan Sorular

Estetik diş dolgusu hakkında en çok merak edilen konulardan birisi, dayanıklı olup olmadıklarıdır. Estetik diş dolgusu olarak kullanılan kompozit malzemeler, ilerleyen teknolojinin de yardımıyla çok daha dayanıklı bir yapıya kavuşmuşlardır.

Sağlamlık ve dişin fonksiyonel yapısının kullanılması açısından, estetik diş dolgularında herhangi bir sorun oluşmamaktadır. Bundan dolayı estetik diş dolgusu malzemelerinin, doğal dişler kadar dayanıklı, sağlam ve fonksiyonel olduğunu söyleyebiliriz. Çok ciddi bir darbe alındığında, normal dişler de bir çatlama ve kırılma olduğu gibi bu dolgularda da olabilmektedir. Bu durumda dolgu yenilenebilmektedir.

Dolgu sonrası ağrı olur mu?

Dolgu yapıldıktan sonra çok şiddetli olmamak kaydıyla ağrı olması normaldir. Özellikle ilk 24 saat içerisinde oluşan ağrılar pratikte normal olarak karşılanmalıdır. Dolgu yapımı esnasında aşındırıcı olarak kullanılan döner aletlerin oluşturacağı küçük travmalar dişlerde geçici reaksiyonlara sebep olabilirler. Yapılacak dolguların ve dolguların dişlere yapışmasını sağlayan malzemelerin içerdiği kimyasal maddeler de canlı dişlerde çeşitli geriye dönebilen reaksiyonlar oluşturabilirler. Bunların sonucunda oluşan hassasiyet ve ağrılar geçici olarak kabul edilirler.

Dolgu sonrası soğuk ve sıcak hassasiyeti olur mu?

Özellikle derin ve büyük madde kayıplarının olduğu dişlerde yapılan dolgular sonrası meydana gelen soğuk sıcak hassasiyetleri üç dört hafta içerisinde geçer. Bu sürede ağrısı geçmeyen dişler için hekimin hastayı tekrar değerlendirmesi ve tedaviyi gözden geçirmesi gerekebilir.

İğne yapılmadan dolgu yapılabilir mi?

Diş tedavilerinde anestezi uygulaması , yapılacak olan tedavinin seyrini etkilemez. Anestezi hastanın tedavi sırasında konforunu arttıran uygulamalardandır .işlem öncesi anestezi yapılması hastanın tedavi esnasında ağrı hissetmesini engelleyerek tedaviyi yapan hekim ve tedaviyi yaptıran hastanın işlem esnasında rahat olmalarını sağlar. Anestezinin etkisi tedaviyi dolaylı olarak etkiler. Anestezinin içerdiği maddeler ve oluşturduğu anestezik etkinin tedaviye doğrudan bir faydası yoktur.

Çok yüzeysel olan çürükler , altında yeni çürük oluşumu olmaksızın düşen dolgular , kırık sebebiyle dolgu yapılması gereken dişler gibi durumlarda hasta ve hekim kararıyla anestezi yapmadan dolgu yapılabilir.

Amalgam dolgularımı değiştirmeli miyim ?

Tüm dişlerin ve dolguların belirli sürelerde değerlendirilmesi ve gereken durumlarda dolguların değiştirilmesi gereklidir. Sağlıklı olarak kullandığınız ve hekiminiz tarafından da herhangi bir sorun olduğu söylenmeyen amalgam dolgularınızın değiştirilmesine gerek yoktur. Sağlıklı bir amalgam dolgu görevini tamamlayana kadar ağzınızda durabilir. Renklenmeye bağlı ve estetik olarak rahatsızlık veren amalgam dolguları elbette değiştirebilirsiniz.

Kompozit dolgular renk değiştirir mi ?

Estetik dolgular da belirli bir kullanım zamanından sonra özelliklerini kaybedip renk değiştirmeye başlayabilirler. Bu renk değişimi bir çok sebebe bağlı olarak meydana gelebilir; dolgunun özellikleri, yapım teknikleri, yapım esnasında kullanılan aşındırıcılar ve cila malzemeleri gibi. Ağız içinde ise hastanın beslenme alışkanlıkları, ağız bakımı vb etkenler sebebiyle renk değiştirebilirler. Renk problemi oluşan kompozit dolguların değiştirilmesi gerekir.

Kompozit dolgu kaç sene kullanılır ?

Teorik olarak ağız hijyeni iyi olan bir hastanın dişlerine yapılmış iyi bir dolgu 4-5 sene sorunsuz olarak kullanılabilmelidir. Düzenli diş kontrolü yaptıran ve ağız diş sağlığına özen gösteren hastalarda bu süreler daha da artmaktadır.